genito-pelvic pain/penetration disorder - cinsel organlarda-pelviste ağrı/içe girme bozukluğu

pelvis tabanı kaslarını çok germe ya da sıkmadan ötürü; birleşme sırasında vajinaya girilmesinde ya da girme girişimlerinde vulvovajinada ya da pelviste belirgin ağrı duyma ve bu ağrının doğurduğu korku ve/veya kaygıyı içerir. Davranışsal/mental ve bedensel belirtiler/belirleyiciler ya da bulgular a. vaka cinsel açıdan etkin hale geldikten (yaşam boyu) ya da olağan bir cinsel işlevsellik evresinden (edinsel) sonra başlayabilir, b. belli uyarıcı durumundan ya da eş/partnerden bağımsız (yani yaygın olarak) veya belirli bir uyarıcı durumu veya eş/partnerle (yani durumsal olarak) ortaya çıkabilir, c. şiddeti açısından hafif, orta ya da ağır olabilir. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te PREVALENS konusunda bilgi olmadığı belirtilmekte, ancak kadınların %15’inde bu şikayetin bulunduğuna işaret edilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörler etkilidir. Risk faktörleri arasında biyolojik/fizyolojik/sağlıkla ilgili özellikler (örn., jinekolojik muayene, kürtaj, zorlu ya da komplikasyonlu doğum ve benzeri deneyimler; jinekolojik, ürolojik hastalıklar, eşlerde/partnerde cinsel işlev bozukluğu, sistemik hastalıklar); psikiyatrik bozukluklar (örn., depresyon, kaygı, iletişim problemleri), psikososyal özellikler (örn., eşler/partnerler arasında uyumsuzluk ve çatışma); psikolojik özellikler (örn., iş kaybı, bir yakınını kaybetme gibi stresörler, cinsel ve/veya duygusal istismar öyküsü, olumsuz bir yaşam tarzı, performans kaygısı, düşük özgüven); kültürel ve dini özellikler (örn., cinselliğe yönelik tutumlar) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Cinsel Bozukluklar ve Cinsel Kimlik Bozuklukları/Cinsel İşlev Bozuklukları/ Cinsel Ağrı Bozuklukları’nda Disparoni ve Vajinismus olarak yer alır. DSM-5’te, Cinsel İşlev Bozuklukları ana tanı kategorisinin türüdür (ICD-10-CM: F52.6). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: 1. farmakoterapi: Kayganlaştırıcılar (lubrikant) ve nemlendiriciler kullanılır. 2. psikoterapi: Psikanaliz (anne, baba ve çocuk arasındaki cinsel sorunlara neden olduğu düşünülen çözümlenmemiş çatışmalara odaklanmada, cinsel soruların temelinde yatan çatışmaları çözümlemede, rüya analizi gibi tekniklerle çocukluktaki olumsuz anılarla yüzleşmede); davranışçı terapiler (cinsel davranışlara ilişkin yanlış öğrenmeleri, derin kas gevşemesi ve sistematik duyarsızlaştırma yöntemleri ile ortadan kaldırmada); bilişsel-davranışçı terapiler (işlevsel olmayan davranışlara yol açan olumsuz duygu ve düşünceleri belirlemede; işlevsel olmayan inançları, tutum ve düşünceleri değiştirmede; yönlendirilmiş mastürbasyon, hisse odaklanma ve duyarlığı sistematik olarak azaltma ve kaygı düzeyini düşürmede); Masters ve Johnson yaklaşımı (eşler/partnerler arasındaki cinsel sorunun ortaya çıkması ve sürdürülmesinde rol oynayan hatalı davranışları değiştirmeye yönelik ev ödevleri konusunda eğitim vermede); evlilik terapisi (ilişki sorunlarına odaklanan müdahaleler yapmada) uygulanır. bakınız: DSM-5 sınıflandırması, cinsel tepki döngüsü karşılaştırınız: geç boşalma, sertleşme bozukluğu, kadında orgazm bozukluğu, kadında cinsel ilgi/uyarılma bozukluğu, erkekte düşük cinsel istek bozukluğu, erken boşalma, maddenin/ilacın yol açtığı cinsel işlev bozukluğu, tanımlanmış diğer bir cinsel işlev bozukluğu, tanımlanmamış cinsel işlev bozukluğu

Abbreviation/Symbol: GPPPD
Alan Adı:
  • Bozukluk ve Hastalıklar: Nöropsikiyatrik, Klinik Psikolojik
  • Bozukluk ve Hastalıklar: Tedavi

paylaşım

atıf için

Karakaş, S. (2017). Prof. Dr. Sirel Karakaş Psikoloji Sözlüğü:
Bilgisayar Programı ve Veritabanı - www.psikolojisozlugu.com (sürüm: 5.2.0/2022)

3835