kleptomania - kleptomani

vaka için gerekli olmayan, bir maddi değeri de bulunmayan nesneleri, kişisel ya da ilişkisel (örn., öç alma) bir nedene de bağlı olmaksızın çalma dürtüsünü ve bu dürtüye karşı koyamamayı içerir. Çalmadan hemen önce giderek artan bir gerilim (tension), çalarken haz, keyif ve rahatlama hissedilir. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te genel nüfus PREVALENS’i %0.3-0.6, mağaza hırsızlığı nedeniyle tutuklananlar arasındaki oranı %4.0-24.0 olarak verilmektedir. Kadınlardaki bozukluğun erkeklerdekine oranı 3/1’dir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik etki ağırlıktadır. Risk faktörleri arasında yakın akrabalarda OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK ve ALKOL KULLANIM BOZUKLUĞU vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Başka Bir Yerde Sınıflandırılmamış Dürtü Kontrolü Bozuklukları’nda Kleptomani olarak yer alır. DSM-5’te, Yıkıcı Bozukluklar, Dürtü Denetimi ve Davranım Bozuklukları ana tanı kategorisinin türüdür ICD-10-CM kodu: F63.3). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-TR-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: 1. psikoterapi: Vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmada, bozukluğun nüks olasılığını azaltmada bilişsel-davranışçı terapiler, davranışçı terapiler (örn., gevşeme, sistematik duyarsızlaştırma, örtük duyarlılık geliştirme), problem çözme ve sosyal beceri eğitimi gibi destekleyici teknikler uygulanır. 2. farmakoterapi: Antidepresanlar grubundan seçici serotonin geri alımı inhibitörleri (SSRIs; örn., citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline) ve opiyat antagonistleri (örn., naltrexone) kullanılır. [Tanımlayan/açıklayan: İşveçli tıp doktoru André Matthey (1816; 1779-1842), terimi 1838’de oluşturan Fransız tıp doktorları Jean-Etienne-Dominique Esquirol (1772-1840) ve Charles Chrétien Henri Marc (1771-1840)] bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: karşıt olma, karşı gelme bozukluğu, aralıklı patlayıcı bozukluk, davranım bozukluğu, piromani, tanımlanmış diğer bir yıkıcı bozukluk, dürtü denetimi ve davranım bozukluğu, tanımlanmamış yıkıcı bozukluk, dürtü denetimi ve davranım bozukluğu