social anxiety disorder - sosyal kaygı bozukluğu / toplumsal kaygı bozukluğu / sosyal fobi

topluluk önünde konuşma veya performans sergilemeyle sınırlıdır. Başkaları tarafından değerlendirilebileceği ya da eleştirileceği sosyal etkinliklerde (örn., yabancı bir toplantıya katılmak, topluluk önünde konuşmak, kalabalık içinde yemek ya da içmek) bulunmak vakayı endişelendirir, bunlar onda korku yaratır. Vaka bu gibi durumlardan kaçınır ya da bu gibi sosyal ortamlara yoğun bir stres altında dayanmaya çalışır. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te 12 ay için PREVALENS yetişkinlerde %7.0 (dünyadaki prevalens %0.5-2.0), yaşlılarda %2.0-5.0 olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Gen-çevre etkileşimi ağırlıktadır. Risk faktörleri arasında psikolojik özellikler (erken dönemdeki olumsuz sosyal deneyimler, davranışsal ketlenme, KAÇINGAN KİŞİLİK BOZUKLUĞU; bilişsel yanlılıklar: örn., sosyal etkileşimde değerlendirilme işaretlerine odaklanma, olumsuz eleştirilme olasılığını abartma, performans sırasında kaygı belirtilerine odaklanma, kaygının sosyal sonuçlarını FELAKETLEŞTİRME) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de bu adla geçmemekte olup Eksen I’in altındaki Anksiyete Bozuklukları’nda Başka Türlü Adlandırılamayan (BTA) Anksiyete Bozukluğu olarak yer alır. DSM-5’te, Kaygı Bozuklukları ana tanı kategorisinin türüdür (ICD-10-CM kodu: F40.10). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-TR-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: 1. psikoterapi: Vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmada, bozukluğun nüks olasılığını azaltmada bilişsel-davranışçı terapiler, maruz bırakma terapileri, sosyal beceri eğitimi ve grup terapileri gibi destekleyici teknikler uygulanır. 2. farmakoterapi: Antidepresanlar grubundan seçici serotonin geri alımı inhibitörleri (SSRIs; örn., citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline) ve serotonin ve norepinefrin geri alımı inhibitörleri (SNRIs; örn., venlafaxine, desvenlafaxine, duloxetine) kullanılır. Kısa süreli olmak üzere sedatif, hipnotik ya da anksiyolitiklerden de (örn., benzodiazepinler) yararlanılabilir.   bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: ayrılık kaygısı bozukluğu, selektif mutizm, özgül fobi, panik bozukluğu, agorafobi, yaygın kaygı bozukluğu, tanımlanmış diğer bir kaygı bozukluğu, tanımlanmamış kaygı bozukluğu

Abbreviation/Symbol: SAD
Kısaltma/Sembol: SKB
Alan Adı:
  • Bozukluk ve Hastalıklar: Nöropsikiyatrik, Klinik Psikolojik
  • Bozukluk ve Hastalıklar: Tedavi

paylaşım

atıf için

Karakaş, S. (2017). Prof. Dr. Sirel Karakaş Psikoloji Sözlüğü:
Bilgisayar Programı ve Veritabanı - www.psikolojisozlugu.com (sürüm: 5.2.0/2022)

3835