panic disorder - panik bozukluğu

beklenmedik şekilde tekrarlayan PANİK ATAK’lar ve bu atakların tekrarlanacağına ilişkin yoğun endişe yani beklenti kaygısı içerir. Panik ataklardan kaçınmak için, vaka, kaliteli bir yaşam için gerekli olan davranışlarını değiştirir (örn., sporu bırakmak, tanımadığı yerlere gitmemek). [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te 12 ay için PREVALENS %2-3 olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Risk faktörleri arasında psikolojik özellikler (mizaç özellikleri: örn., nörotisizm, kaygı duyarlılığı; erken çocukluk çağı travmaları: örn., ayrılık, cinsel veya fiziksel istismar; bilişsel yanlılıklar: örn., kontrol algısı, FELAKETLEŞTİRME eğilimi) vardır. Genetik ve fizyolojik risk faktörleri de söz konusu olup kaygı, depresyon ve bipolar bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında panik bozukluk oranı daha yüksektir. Panik bozukluğu riskini solunum yolu sıkıntısı (örn., astım) ve sigara kullanımı artırır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Anksiyete Bozuklukları’nda Panik Bozukluğu Olmadan Agorafobi ve Panik Bozukluğu ile Birlikte Agorafobi olarak yer alır. DSM-5’te, Kaygı Bozuklukları ana tanı kategorisinin türüdür (ICD-10-CM kodu: F41.0). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-TR-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: 1. farmakoterapi: Antidepresanlar grubundan seçici serotonin geri alımı inhibitörleri SSRIs; örn., citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline), serotonin ve norepinefrin geri alımı inhibitörleri (SNRIs; örn., venlafaxine, desvenlafaxine, duloxetine) ve kısa süreli olmak üzere benzodiazepinler (örn., alprazolam, clonazepam) kullanılır. 2. psikoterapi. Vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmada, bozukluğun nüks olasılığını azaltmada bilişsel-davranışçı terapiler, maruz bırakma terapileri, gevşeme ve solunum egzersizleri gibi destekleyici teknikler uygulanır. bakınız: panik atak, DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: ayrılık kaygısı bozukluğu, selektif mutizm, özgül fobi, sosyal kaygı bozukluğu, agorafobi, yaygın kaygı bozukluğu, tanımlanmış diğer bir kaygı bozukluğu, tanımlanmamış kaygı bozukluğu