dissociative amnesia - dissosiyatif amnezi / unutkanlık çözülmesi
travmatik veya stres yaratan olayların ve ilgili anıların hatırlanamamasını içerir. Ancak, bu durum, sıradan bir unutkanlıkla açıklanamaz. Stresörün (tetikleyici olay) ortadan kalkmasıyla, vaka, genelde iyileşir. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te 12 ay PREVALENS’i %1.8 (erkekte %1.0, kadında %2.6) olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Risk faktörü çevresel olup cinsel ve/veya fiziksel İSTİSMAR veya kişiler-arası şiddet içeren travmatik yaşantıların ardından aniden ortaya çıkar. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Dissosiyatif Bozukluklar’da Dissosiyatif Amnezi ve Dissosiyatif Füg olarak yer alır. DSM-5’te, Dissosiyatif Bozukluklar ana tanı kategorisinin türüdür (ICD-10-CM kodu: F44.0). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-TR-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] DSM-5’teki Alt Türler: a. kaçış çözülmesi (dissosiyatif FÜG) olmayan unutkanlık çözülmesi (ICD-10-CM kodu: F44.0), b. kaçış çözülmesi (dissosiyatif füg) ile birlikte unutkanlık çözülmesi (ICD-10-CM kodu: F44.1). Tedavi: 1. psikoterapi: Vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmada, bozukluğun nüks olasılığını azaltmada bilinçten uzaklaştırılmış travmatik anıların işlenmesi veya bütünleştirilmesine çalışılır. Bunun için bilişsel-davranışçı terapiler, diyalektik davranışçı terapiler, göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işlemleme (eye movement desensitization and reprocessing: EMDR), hipnotik yeniden işlemleme gibi destekleyici teknikler uygulanır. Stresle başa çıkma becerilerinin güçlendirilmesi amacıyla sanat terapileri, gevşeme teknikleri ve aile terapilerinden de yararlanılır 2. farmakoterapi: Bozukluğa özgü bir ilaç yoktur. Eşhastalanım veya ek belirtiler varsa, bunlarla ilgili ilaç kullanılır. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: dissosiyatif kimlik bozukluğu, depersonalizasyon/derealizasyon bozukluğu, tanımlanmış diğer bir dissosiyatif bozukluk, tanımlanmamış dissosiyatif bozukluk
