caffein withdrawal - kafein yoksunluğu
yüksek miktarlarda ve/veya uzun süreler kullanıma son verilmesini ( ya da miktarın azaltılmasını) takiben (söz konusu süre 24 saattir) ortaya çıkan bozuklukları içerir. Davranışsal/mental ve bedensel belirtiler/belirleyiciler ya da bulgular otonom sinir sistemi bozuklukları (örn., terleme, halsizlik, taşikardi, solunum hızlanması, tansiyonda değişkenlik, bulantı, kusma, ağız kuruluğu, iştahsızlık), nörolojik hastalık ve bozukluklar (örn., baş ağrısı, kaslarda güçsüzlük, ağrı), psikiyatrik bozukluklar (örn., sıkıntı, huzursuzluk, kaygı, depresyon, disfori) ve psikolojik sorunlar (örn., dikkati toplama zorluğu) ile ilgilidir. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te PREVALENS’in açık olmadığı belirtmekte, ancak kullanımı sonlandıranların %50’sinde başağrısı, tamamen bırakanların %70’inde en az bir yoksunluk belirtisi, %24’ünde başağrısı ve en az bir yoksunluk belirtisi ve işlevsel bozukluk olduğu belirtilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik, psikolojik ve çevresel faktörler etkilidir. Risk faktörleri arasında alkol ve/veya madde kullanım bozukluğu; diğer psikiyatrik bozukluklar (örn., beslenme ve yeme bozukluğu, kaygı bozukluğu) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de bu adla geçmemekte olup Eksen I’in altındaki Madde Kullanımı ile İlişkili Bozukluklar/Kafeinle İlişkili Bozukluklar/ Kafeinin Yol açtığı Bozukluklar’da Başka Türlü Adlandırılamayan (BTA) Kafeinle İlişkili Bozukluk olarak yer alır. DSM-5’te, Maddeyle İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları ana tanı kategorisi, Maddeyle İlişkili Bozukluklar/Kafeinle İlişkili Bozukluklar türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu: F15.93). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: Kafein yoksunluk belirtileri nispeten kısa sürdüğü ve etkileri de ciddi olmadığı için genellikle tedaviye gerek duyulmaz. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: kafein intoksikasyonu, tanımlanmamış kafeinle ilişkili bir bozukluk
