alcohol intoxication - alkol intoksikasyonu / alkol esrikliği

aşırı miktarlar ve/veya uzun süreler kullanımı sırasında ya da kullanımdan kısa süre sonra ortaya çıkan bozuklukları içerir. Davranışsal/mental ve bedensel belirtiler/belirleyiciler ya da bulgular arasında uygunsuz cinsel ya da saldırgan davranışlar, duygudurumda değişkenlik, yargılama bozukluğu, kelimeleri geveleme, dikkat ya da bellek bozuklukları vardır. Ara sıra alkol kullananlarda, alınan alkol miktarının artışına koşut olarak öfori, girişkenlik, koordinasyon bozukluğu, kontrol eksikliği, uyuklama, letarji, stupor ve koma vardır. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te PREVALENS bildirilmemekte, ancak alkol kullanım bozukluğu olanların yaşamlarında bir zaman ve bir dereceye kadar intoksikasyon durumuna girdikleri belirtilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Psikolojik ve çevresel faktörler etkilidir. Risk faktörleri arasında demografik özellikler (örn., kadın olma, 15-22 yaşta olma); psikiyatrik bozukluklar (örn., dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Madde Kullanımı ile İlişkili Bozukluklar/Alkolle ilişkili Bozukluklar/ Alkolün Yol açtığı Bozukluklar’da Alkol Entoksikasyonu olarak yer alır. DSM-5’te, Maddeyle İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları ana tanı kategorisi, Maddeyle İlişkili Bozukluklar/Alkolle İlişkili Bozukluklar türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu alt türler için bildirilmektedir). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] DSM-5’teki Alt Türler: şiddeti açısından a. hafif alkol kullanım bozukluğu eştanısı (ICD-10-CM kodu: F10.129), b. orta derecede ya da ağır alkol kullanım bozukluğu eştanısı (ICD-10-CM kodu: F10.229), c. alkol kullanım bozukluğu eştanısı bulunmamakta (ICD-10-CM kodu: F10.929). Tedavi: 1. tıbbi önlem ve müdahaleler: İntoksikasyon durumundaki vaka uyanıksa, koruyucu ve destekleyici tıbbi uygulamalar yapılır. Ağır intoksikasyon durumunda, solunumun baskılanması sonucu ölümü engellemeye yönelik tıbbi müdahalelerde bulunulur (örn., ventilasyon, aspirasyon, mide lavajı, diyaliz, sıvı-elektrolit dengesinin düzenlenmesi). 2. farmakoterapi: Antidot tedavisi (örn., fomepizole, ethanol), sedatif, hipnotik ya da anksiyolotik (benzodiazepinler: örn., alprazolam, chlordiazepoxide, clonazepam, diazepam, triazolam), tipik antipsikotikler (örn., haloperidol), vitaminler (örn., B1, B6, B9/folik asit) ve damariçi (IV) dekstroz solüsyonu kullanılır. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: alkol kullanım bozukluğu, alkol yoksunluğu, tanımlanmamış alkolle ilişkili bozukluk