schizoid personality disorder - şizoid kişilik bozukluğu / şizogibi kişilik bozukluğu

erken yetişkinlik döneminde başlayıp süreklilik gösterir. Bozukluğun davranışsal/mental ve bedensel belirtiler/belirleyiciler ve bulguları arasında a. aile içi ilişkiler de dahil olmak üzere, yakın ilişki kurmayı arzu etmeme ve yakın ilişkiden keyif almama; b. hemen her zaman yalnız yapılan etkinlikleri tercih etme; c. cinsel ilişki yaşamayla ilgilenmeme ya da çok az ilgilenme; d. İlgilendiğinde de, cinsel etkinlikten çok az keyif alma; e. birinci derece akrabalar dışında yakın arkadaş veya sırdaşa sahip olmama; f. diğer insanların övgüsüne de yergisine de aldırmama; g. duygusal olarak soğuk ve kopuk olma; sosyal ilişkilerde kopukluk yaşama; h. tek düze duygulanıma, kişiler-arası ilişkilerde sınırlı duygulanıma sahip olma [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te farklı tarama çalışmalarında elde edilmiş olan %4.9 ve %3.1 PREVALENS değerleri verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik risk faktörleri ağırlıklı olup yakın akrabalarda ŞİZOFRENİ ve ŞİZOTİPAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU görülme sıklığı yüksektir. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen II’nin altındaki Kişilik Bozuklukları’nda Şizoid Kişilik Bozukluğu olarak yer alır. DSM-5’te, Kişilik Bozuklukları ana tanı kategorisi, A Kümesi Kişilik Bozuklukları türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu: F60.1). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-TR-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: 1. psikoterapi: Vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmada, bozukluğun nüks olasılığını azaltmada bilişsel-davranışçı terapiler, şema odaklı bilişsel terapi, grup terapileri gibi destekleyici teknikler uygulanır. 2. farmakoterapi: Bozukluğa özgü bir ilaç yoktur. Eşhastalanım veya ek belirtiler varsa, bunlarla ilgili ilaç kullanılır. [Tanımlayan/açıklayan: Şizoid, şizotipal ve kaçıngan grubu olarak Alman psikiyatr Ernst Kretschmer (1920; 1888-1964), tek olarak Amerikalı psikolog Theodore Millon (1980’ler; 1928-2014)]   bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: paranoid kişilik bozukluğu, şizotipal kişilik bozukluğu, antisosyal kişilik bozukluğu, histriyonik kişilik bozukluğu, narsisistik kişilik bozukluğu, kaçıngan kişilik bozukluğu, bağımlı kişilik bozukluğu, obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu, tanımlanmış diğer bir kişilik bozukluğu, tanımlanmamış kişilik bozukluğu