opioid withdrawal - opiyat yoksunluğu
yüksek miktarlarda ve uzun süreli kullanıma son verilmesini (ya da miktarın azaltılmasını) takiben (söz konusu süre 24 saattir) ortaya çıkan, otonom sinir sistemi ile ilgili belirtiler/belirleyiciler ya da bulguları (örn., bulantı, kusma, kas ağrısı, ateş, göz yaşı ya da burun akıntısı, terleme, esneme, uykusuzluk, gözbebeklerinde büyüme, piloereksiyon) içerir. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te eroin kullanma öyküsü olanlardaki yoksunluğu %60 olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörler etkilidir. Risk faktörleri arasındaki biyolojik özellikler (örn., aşırı ve uzun süreli opiyat kullanma, opioidleri reçete edilenden daha yüksek dozlarda kullanma, kendisinde ya da ailede madde kullanım bozukluğu, tütün aşırı kullanımı); psikiyatrik bozukluklar (örn., beslenme ve yeme bozukluğu, kaygı bozukluğu); psikolojik özellikler (örn., ailevi veya kişisel sorunlar, duygusal travma, işsiz kalma) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Madde Kullanımı ile İlişkili Bozukluklar/Opiyatla İlişkili Bozukluklar/Opiyatın Yol Açtığı Bozukluklar’da Opiyat Yoksunluğu olarak yer alır. DSM-5’te, Maddeyle İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları ana tanı kategorisi, Maddeyle İlişkili Bozukluklar/Opiyatla İlişkili Bozukluklar türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu: F11.23). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: 1. farmakoterapi: Yoksunluk belirtilerini hafifletmeye yardımcı ilaçlar (örn., methadon, buprenorfin, clonidine, naltrexone), ayrıca B ve C vitaminleri kullanılır. 2. psikoterapi: Bilişsel-davranışçı terapiler; vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmaya yönelik olarak, grup terapileri ve etkileşim grupları gibi destekleyici teknikler uygulanır. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: opiyat kullanım bozukluğu, opiyat intoksikasyonu, tanımlanmamış opiyatla ilişkili bozukluk
