language disorder - dil bozukluğu

dili kavrama ya da kullanma yetersizliklerine bağlı olarak dilsel ifade türleri (örn., konuşma dili, yazı dili, işaret dili), dili öğrenme, kavrama ve kullanma bakımlarından süregiden bozuklukları içerir. Davranışsal/mental ve bedensel belirtiler/belirleyiciler ya da bulgular a. kelime dağarcığı (örn., kelime bilgisi ve bunların kullanımındaki kısıtlılık), b. cümle yapısı (örn., kelimeleri ve ekleri cümle yapısı içinde dilbilgisi kuralları uyarınca kullanmadaki sınırlılık), c. söylem (örn., bir konu ya da olayı mantıklı ve tutarlı bir biçimde anlatamama) alanlarındadır. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te çocukluk dönemi için PREVALENS %3 olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik, çevresel ve psikososyal faktörler ağırlıktadır. Risk faktörleri arasında psikososyal özelikler (örn., akraba evliliği, ebeveyn eğitiminin düşük olması, uyarıcı eksikliği, çok-dillilik); biyolojik/fizyolojik/sağlık özellikleri (örn., ailede konuşma ve dil bozukluğu, vakada asfiksi, NÖBET, orofarinks bozukluk) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Genellikle İlk Kez Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenlik Döneminde Tanısı Konan Bozukluklar’da İletişim Bozuklukları olarak yer alır. DSM-5’te, Nörogelişimsel Bozukluklar ana tanı kategorisi, İletişim Bozuklukları türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu: F80.9). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: Özel eğitim ağırlıklıdır. Konuşma ve dil terapisi kullanılarak vakanın kelime dağarcığının genişlemesi, kelimeleri doğru olarak kullanması, dilbilgisi kurallarını öğrenmesi sağlanır. Kitap okuma ve senaryolaştırma gibi destekleyici teknikler uygulanır. Aileye de bu konularda eğitim verilir. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: konuşma sesi bozukluğu, çocuklukta başlayan akıcılık bozukluğu, sosyal iletişim bozukluğu, tanımlanmamış iletişim bozukluğu