cannabis intoxication - kenevir intoksikasyonu / kenevir esrikliği

kenevirin aşırı miktarlar ve/veya uzun süreler kullanımı sırasında ya da kullanımdan kısa süre sonra ortaya çıkan bozuklukları içerir. Davranışsal/mental ve bedensel belirtiler/belirleyiciler ya da bulguları arasında motor koordinasyon bozukluğu, öfori, kaygı, yargılama bozukluğu, zamanın yavaşladığı hissi, toplumdan uzaklaşma, konjunktivaya kan oturması, yeme isteğinin artması, ağız kuruluğu ve taşikardi vardır. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te PREVALENS’in açık olmadığı belirtmekte, ancak kenevir kullanım bozukluğu olanların yaşamlarında bir zaman intoksikasyon durumuna girdikleri belirtilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörler etkilidir. Risk faktörleri arasında tütün ve/veya alkol kullanım bozukluğu; demografik özellikler (örn., ergenlik döneminde olma); psikiyatrik bozukluklar (örn., dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu, depresyon, kişilik bozuklukları, kaygı); psikososyal özellikler (örn., maddeye erişim ve onu elde etme kolaylığı, alkol ve/veya madde kullanan akran grubu içinde olma, parçalanmış aile yapısı, ebeveynlerden birinin ölümü, ebeveyn destek ve denetiminde yetersizlik, anne ve baba tarafından uygulanan disiplinde tutarsızlık, işsizlik) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Madde Kullanımı ile İlişkili Bozukluklar/Kannabisle İlişkili Bozukluklar/Kannabisin Yol Açtığı Bozukluklar’da Kannabis Entoksikasyonu olarak yer alır. DSM-5’te, Maddeyle İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları ana tanı kategorisi, Maddeyle İlişkili Bozukluklar/Kannabisle İlişkili Bozukluklar türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu alt türler için bildirilmektedir). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.]  DSM-5’teki Alt Türler: Algı bozuklukları olmayan a. hafif kenevir kullanım bozukluğu eştanısı (ICD-10-CM kodu: F12.129), b. orta derecede ya da ağır kenevir kullanım bozukluğu eştanısı (ICD-10-CM kodu: F12.229), c. kenevir kullanım bozukluğu eştanısı bulunmamakta (ICD-10-CM kodu: F12.929). Algı bozuklukları olan a. hafif kenevir kullanım bozukluğu eştanısı (ICD-10-CM kodu: F12.122), b. orta derecede ya da ağır kenevir kullanım bozukluğu eştanısı (ICD-10-CM kodu: F12.222), c. kenevir kullanım bozukluğu eştanısı bulunmamakta (ICD-10-CM kodu: F12.922). Tedavi: 1. tıbbi önlem ve müdahaleler: İntoksikasyon durumundaki vaka uyanıksa koruyucu ve destekleyici tıbbi uygulamalar yapılır. Ağır intoksikasyon durumunda, solunumun baskılanması sonucu ölümü engellemeye yönelik tıbbi müdahalelerde bulunulur (örn., ventilasyon, aspirasyon, mide lavajı, diyaliz, sıvı-elektrolit dengesinin düzenlenmesi). 2. farmakoterapi: Kaygı belirtileri varsa benzodiazepinler (örn., diazepam) ve psikotik belirtiler varsa tipik antipsikotikler (örn., haloperidol) kullanılır. 3. psikoterapi: Bilişsel-davranışçı terapiler; vakanın genel uyum ve uyuncunu artırmada grup terapileri ve etkileşim grupları gibi destekleyici teknikler uygulanır. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: kenevir kullanım bozukluğu, kenevir yoksunluğu, tanımlanmamış kenevirle ilişkili bozukluk