speech sound disorder - konuşma sesi bozukluğu

konuşma seslerini çıkarmada yaş (gelişim düzeyi) ile uyumsuz, süregiden, konuşmanın anlaşılabilirliğini bozan, iletilerin sözel olarak aktarılmasını engelleyen bozuklukları içerir. [Bozukluğa ilişkin belirtilerin/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te PREVALENS okul öncesi çocuklarda en az %3.0, 6-7 yaş grubunda %2.0, çocukluk döneminde %2.5, 17 yaş ergenlerinde %0.5 olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Genetik ve çevresel faktörler ağırlıktadır. Risk faktörleri arasında genetik özellikler (örn., ailede dil bozukluğu, kekemelik, işitsel işlemleme sorunları); çevresel özellikler (örn., DOĞUMSAL sorunlar, erken doğum, 1.5 kg altında doğum ağırlığı); biyolojik/fizyolojik/sağlıkla ilgili özellikler (örn., beyin yapı ve işlevlerinde farklılıklar) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Genellikle İlk Kez Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenlik Döneminde Tanısı Konan Bozukluklar’da İletişim Bozuklukları olarak yer alır. DSM-5’te, Nörogelişimsel Bozukluklar ana tanı kategorisi, İletişim Bozuklukları türünün alt türüdür (ICD-10-CM kodu: F80.0). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Tedavi: Özel eğitim ağırlıklıdır. Konuşma ve dil terapisi yoluyla doğru sesletilemeyen fonemler düzeltilir. Doğru SESLETİM için dudak ve dil egzersizleri yaptırılır. Fonem, hece, uyak ve kelime farkındalığı sağlamaya yönelik bireysel terapiler uygulanır. bakınız: DSM-5 sınıflandırması karşılaştırınız: dil bozukluğu, çocuklukta başlayan akıcılık bozukluğu, sosyal iletişim bozukluğu, tanımlanmamış iletişim bozukluğu