major or mild neurocognitive disorder due to Huntington’s disease - Huntington hastalığına bağlı majör ya da hafif nörobilişsel bozukluk / Huntington hastalığına bağlı yeğin ya da ağır olmayan nörobilişsel bozukluk
sinsice (insidious) ve sessiz bir şekilde başlayan, yavaş bir şekilde ilerleyen; koreiform hareketler, demans, diğer psikiyatrik belirtiler, bilişsel işlevlerde bozulma oluşan; giderek yakın çevre tarafından da fark edilen; klinik görüşme ve değerlendirmede belirlenen; nöropsikolojik testlerin yanında, gerekli görülen psikolojik testlerle de raporlandırılan; süreç boyunca günlük iş ve davranışları giderek daha olumsuz şekilde etkileyen, bağımsız davranmayı giderek olanaksızlaştıran ilerleyici nörobilişsel bozukluk. [Bozukluğa ilişkin belirtileri/belirleyicilerin tam listesi ve TANI ÖLÇÜTLERİ için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Epidemiyoloji: DSM-5’te dünya geneli için PREVALENS 2.7/100.000 olarak verilmektedir. [Diğer bazı epidemiyolojik bulgular için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] Etiyoloji: Nörodejeneratif olan hastalığın nöropatolojik bulgusu, 4. kromozomdaki genetik bir kusur sonucu DNA’daki sitozin-adenin-guanin (CAG) trinükleotid segmentinin tekrar sayısının normaldekinden fazla olmasıdır. Risk faktörleri arasında demografik özellikler (örn., kadın olma, 30-40 yaş aralığında bulunma), sağlıkla ilgili özellikler (örn., ailede Alzheimer ve/veya Parkinson hastalık öyküsü) vardır. Sınıflandırma/Tanılama: DSM-IV-TR’de, Eksen I’in altındaki Delirium, Demans, Amnestik ve Diğer Kognitif Bozukluklar/Demans’ta Huntington hastalığına Bağlı Demans (Eksen III) olarak yer alır. DSM-5’te, Nörobilişsel Bozukluklar ana tanı kategorisinin türüdür (ICD-10-CM kodu alt türler için belirtilmektedir). [Ana tanı kategorisi altındaki tür (type) ve alt türlerin (subtype) kapsamlı dökümü için DSM-5’e (Köroğlu, 2014) bakınız.] DSM-5’teki Alt Türler: Huntington hastalığına bağlı a. majör nörobilişsel bozukluk: Davranış bozukluklarıyla giden (ICD-10-CM kodu: F02.81), davranış bozukluğuyla gitmeyen (ICD-10-CM kodu: F02.80), b. hafif nörobilişsel bozukluk (ICD-10-CM kodu: G31.84). Tedavi: 1. farmakoterapi: Monoamin transporter 2 (VMAT2) inhibitörleri (örn., tetrabenazine, deutetrabenazine), tipik ve atipik antipsikotikler (örn., haloperidol, risperidone, olanzapine), antidepresanlar grubundan seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRIs; örn., citalopram, fluoxetine, paroxetinen, sertraline) ve antikonvülzanlar/antiepileptikler (örn., carbamazepine, lamotrigine) kullanılır. 2. psikoterapi: Bireysel, aile ve grup terapileri gibi destekleyici teknikler; konuşma, yemek yeme ve yutma için gerekli olan ağız ve boğaz kaslarının kontrolünü sağlamak amacıyla dil ve konuşma terapileri uygulanır. [Tanımlayan/açıklayan: Amerikalı tıp doktoru George Huntington (1872; 1850-1916)] bakınız: DSM-5 sınıflandırması, nörobilişsel bozukluklar
