Oedipus complex - Ödipus kompleksi / Ödipus karmaşası

“Ödipus” terimi babasını öldüren ve annesiyle evlenen bir mitolojik karakterin adından gelir. (Ölmesi için ayağından ağaca asılan, sonradan başkaları tarafından kurtarılan bebeğin ayağı şiştir ve bu nedenle ona, “ayağı şiş” anlamına gelen “Oedipus” adı verilir.) Bu hikayedeki karakter Sophokles’in Oedipus tragedyasında ölümsüzleştirilmiştir. Klasik psikoanalitik kuramda Ödipus kompleksini fallik dönemde başlatan unsur, erkek çocuğun kendisindeki anatomik ve cinsel özellikleri algılamaya başlamasıdır. Sorun, erkek çocuğun anneyi arzulaması, ona karşı olan libidinal duygusu açısından babayı rakip olarak görmesi, ondan nefret etmesidir (POZİTİF ÖDİPUS KOMPLEKSİ). Çözüm: Baba güçlü bir rakiptir ve çocuğu penisinden mahrum edebilir (KASTRASYON KOMPLEKSİ). Ödipus kompleksi kastrasyon kompleksi karşısında direnemez, paramparça olur, bilinçdışındaki varlığı dahi ortadan kalkar. Sonuç: Kastrasyon kompleksi Ödipus kompleksini sonlandırır. Erkek çocuk babasıyla özdeşim kurar ve erkek kimliğini kazanır. (Bir başka çözüm yolu, duyguları ertelemek, geçici olarak yasak aşktan feragat etmek ve mücadele kazanmayı ötelemektir. Bu düşünce, latent evreden hemen önce ya da evrenin başında çocuğun yoğun büyüme arzusunda kendisini gösterir.) Çözülemeyen Ödipus kompleksi nevroza yol açar. Sigmund Freud (1856-1939) pozitif Ödipus kompleksini kızlar için de (kız çocuğun babayı arzulaması, ona karşı olan libidinal duygusu açısından anneyi rakip olarak görmesi, anneden nefret etmesi) kullanır. Ancak kızlar bu kompleksi, anneyle özdeşim kurarak, kadın rolünden doyum alarak çözer. Bakınız ELEKTRA KOMPLEKSİ. Ödipus kompleksi YENİ-FREUDCU YAKLAŞIM’larda ve modern psikanalizde, yerini, erken ve ilkel anne-çocuk ilişkilerine bırakmıştır. [Geliştiren/aktaran: Avusturyalı psikiyatr Sigmund Freud (1856-1939)] bakınız: psikoseksüel gelişim , rahim kıskançlığı karşılaştırınız: negatif Ödipus kompleksi

Alan Adı:
  • Psikanaliz
  • Klinik Psikoloji
  • Gelişim Psikolojisi

paylaşım

atıf için

Karakaş, S. (2017). Prof. Dr. Sirel Karakaş Psikoloji Sözlüğü:
Bilgisayar Programı ve Veritabanı - www.psikolojisozlugu.com (sürüm: 5.2.0/2022)

3835