tic - tik
aniden oluşan, kendini tekrarlayan, genelde yüz ve omuzlarda görülen istemdışı ve sterotipik nispeten sürekli hareket örüntüsü. Kasların istemsiz bir şekilde kasılmasından oluşur. Sinerjik kaslarla oluştuğundan amaçlı harekete benzer. Türleri: (1) Tiklerin şekline göre sınıflama: a. motor tik: Sıklıkla yüz ve boyunda görülen bir ya da birden fazla kasın istemdışı hareketi (örn., göz kırpma, burun kırıştırma, yüz kaslarını oynatma, başı bir tarafa çevirme, omuz silkme), b. sessel (vokal) tik: Havanın burun, ağız ya da boğazda hareket ettirilmesi suretiyle oluşturulan sesler (örn., öksürme, boğazı temizleme, burundan soluma, hırıldama, horlama). (2) Tiklerin yerine göre sınıflama: a. tekli (single) tik: Belli anatomik bölgede oluşan (örn., dudak büzme, dudak germe), b. çoklu (multiple) tik: Birden fazla anatomik bölgede oluşan (örn., hem parmak şıklatma hem baş sallama). (3) Tiklerin karmaşıklığına göre sınıflama: a. basit tik: Çoğunlukla bir saniyeden kısa süren, amaçsız ve genelde tek bir kas grubunun kullanıldığı hareketler (örn., göz kırpma, burun kırıştırma, yüz kaslarını oynatma, başı bir tarafa çevirme, omuz silkme) ya da sesler (örn., öksürme, boğazı temizleme, burundan soluma, hırıltı çıkarma, horlama, konuşmada ritim bozukluğu, sesin şiddetini ayarlayamama, kelimeleri uzatarak seslendirme), b. karmaşık tik: Bir saniyeden uzun süren, bir çok kas grubunun birlikte çalışmasını gerektiren tikler. (4) Tiklerin tekrarlanma şekline göre sınıflama: a. anlamlı da olabilen hareketler (örn., dokunma, sıçrama, koklama, çömelme, sayı sayar gibi yapma), b. garip şekilde durma (kopropraksi), c. şaşırmış ya da anlamamış gibi bakma, d. normal konuşmanın içeriğine uymayan kelime veya cümleleri aniden söyleme, e. konuşma sırasında sosyal olarak kabul edilemeyecek küfür veya cinsel içerikli kelimeleri genellikle aniden ve patlayıcı şekilde söyleme (koprolali), f. okuduğu kelimeyi tekrar etme (leksilali), g. kelimelerini istemdışı olarak tekrarlama (palilali), h. başkalarının son söylediği kelimeleri tekrarlama (ekolali), i. karşıdaki kişinin davranışlarını taklit etme (ekopraksi).